07 Temmuz 2014, Pazartesi
Çetin ÖZBEY
Çetin ÖZBEY [email protected]

BİR HAYALİM VAR: MARTIN LUTHER KING

Çok senelerce önce “ Kuşlar gibi uçmayı, balıklar gibi yüzmeyi öğrendik, ancak kardeşçe yaşamayı unuttuk ” demişti ABD’de siyahların özgürlük mücadelesinin sembolü olan  Martin Luther King. Ve de1963 yılında “ I HAVE A DREAM sözcüğü ile ünlenen konuşmasında  “Bir hayalim var: Gün gelecek dört küçük çocuğum, derilerinin rengine göre değil karakterlerine göre değerlendirildikleri bir ülkede yaşayacaklar.”  sözü yer alıyordu. Bundan tam 51 sene önce. Olay 2000’li yıllarda Amerikada kıtalar arası bir uçuş esnasında gerçekleşmiş. 2000 diye kabul edersek Martin Luther Kıng’in  “ Hayalini kurgulamasından “ 37 yıl sonra.

Uçakta bir hanım zenci bir erkek yolcunun yanında oturuyordu.

Hanım, sinirliliğini belli edercesine, hostesten kendisi için başka bir yer bulmasını istedi, zira kendisine itici ve sevimsiz gelen bir zenci yolcu ile yan yana uçmak istemediğini ifade ediyordu. Kabin görevlisi hanım yolcuya, tüm uçağın dolu olduğunu ancak first class bölümünde yer olup olmadığına bakacağını söyleyerek müsaade istedi. Diğer yolcular şaşkınlık ve tiksintiyle olayı izlemekteydiler. Bu kadının sadece terbiyesizliğini değil, bir üst sınıfta yolculuğa devam etmesini doğru bulmadıklarını ifade ediyordu bakışları. Zenci, yolcu çok kötü bir durumda olmasına rağmen cevap vermemeyi tercih etti.

Kabinde bu yüksek tansiyonu yaratan kadın bir üst sınıfta ve zenci yolcudan uzak bir koltukta seyahatini tamamlama imkanı bulacağı için tatmin olmuş ve kabin memurunun geri dönmesini bekliyordu..

Bir kaç dakika sonra kabin memuru bayan yolcunun yanına gelerek : “Çok özür dilerim gerçekten de uçakta boş yer yok. Birinci sınıfta bir yer bulduğum için mutlu oldum. Bu yeri bulmak biraz zamanımı aldı, zira bu değişiklik için kaptandan izin almam gerekiyordu. Kaptanım, hiç kimse sorun yaratan bir diğerinin yanında oturmak mecburiyetinde tutulamaz dedi ve bu yer değişiminin yapılmasını uygun buldu.”

Uçakta yakın koltuklarda oturan ve bu konuşmayı duyan yolcular kulaklarına inanamıyorlardı. Bu esnada bayan yolcu da bir zafer kazanmış gibi yerinden kalkmak için çantasını ve kitabını toparlamaya çalışıyordu.

Bu arada görevli kabin memuru yerinde oturmakta olan zenci yolcuya dönerek : “ Beyefendi, sizi uçağın birinci sınıfındaki yeni yerinize götürmem için beni takip eder misiniz lütfen. Havayolumuz adına kaptan pilotumuz sizden böyle nahoş bir olay yaratan kimsenin yanında oturmak mecburiyetinde bırakıldığınız için çok özür diliyor.” Tüm yolcular hep birlikte, olayı bu şekilde sonuçlandıran uçucu ekibi alkışlayarak tebrik ettiler. O yıl, kaptan pilot ve hostes uçaktaki davranışlarından dolayı ödüllendirildiler.

Bu olaydan sonra havayolu; personelin yolcu sorunları konulu eğitimlerine daha fazla önem vermeleri gerektiğini düşündü.. Ve bu düşünce lafta kalmadı söz konusu eğitimi yoğunlaştırdı.

Ve de aşağıdaki mesaj, bu kısa anlatım ile birlikte havayolunun tüm çalışanlarına imza ile dağıtılıp, şirketin tüm ofislerine gerek uçucu personelin ve gerekse yer personelinin her an görebileceği yerlere asıldı.

İnsanlar onlara ne söylediğinizi unutabilirler.

İnsanlar onlara ne yaptığınız hatırlamayabilirler.

Ama insanlar, onlara kendilerini nasıl hissettirdiğinizi asla unutmazlar.

Evet; hani bazı insanlar vardır. Kendilerini sürekli Kaf dağında görürler. İşyerlerimizde de bu türler mevcut. Kimi patronun kimileri ise şirketteki diğer çok önemli kişilerin ( ? ) yakınlarıdır.

Derler ya, bazı horozlar öttükleri için güneşin doğduğunu ve havanın karanlıktan sıyrıldığını zannederlermiş, işte o hesap. Onların ne zannettikleri, kendileri için nasıl düşündükleri bir tarafa, işyerlerimizde bu türler yüzünden güneşin doğmadığını hepimiz biliyoruz.

KİME, NEYE, NİÇİN DİRENÇ GÖSTERİYORUZ?

Konuya ilişkin çarpıcı bir örneği sektörümüzden verelim. Firmalarımızdan biri ile ilgili bir haber yayınlanıyor APH’ da. Güzel bir haber ve normal şartlarda herkesin, özellikle de çalışanların sevinmesi gereken bir haber. Diyelim ki yeni bir hat açılışı veya yeni bir ihale kazanımı veya şirket filosunun yeni bir uçakla takviye edilerek büyütülmesi. Bu haberin yayınlanmasından beş dakika sonra, yorumlar köşesinde o firmanın necip personeli süratle menfi yayına başlıyor. “ Önce bizim maaşlara artım uygulasınlar da, Yöneticilerin kaşının üzerinde gözü var, bu şirket adam olmaz vb..” Personelin bu tepkisinin nedeni şahsi beklentilerinin gerçekleşmemiş olması bir nebze normale yakın karşılanabilirse de, bu tepkinin şirketin havasına, suyuna hatta varlığına direnç haline dönüşmesini hiç bir psikolojik yaklaşımla izah edebilmek mümkün değil.

Değişime herkes, hepimiz zaman zaman direnç gösteririz. Her şeyin olduğu gibi sürmesini ve rahat olana bağlı kalmayı istemek tabii ki doğaldır. Bir değişim ne kadar heyecan verici olursa olsun, geleceğin belirsizliği karşısında kuşku ve heyecan duymak kaçınılmaz.

Evet, direnç normal insani bir tepki. Kişiden rahatlık duyduğu ve alışık olduğu yöntemleri bir kenara bırakmasının istenmesinden öte bir şey değil belki de.

Olumsuz düşünce ve duygular içerisindeyseniz, değişim hakkındaki hiçbir şey size iyi ya da doyurucu gelmeyecektir. Değişimi açıkça eleştirebilir ve başarmak için gerekenleri yapmaktaki istekliliğiniz ve yeterliliğinizden şüphe duyabilirsiniz.

Kişiye göre az da olsa değişkenlik göstermesine rağmen değişime direnç göstermemiz genel de aşağıdaki hususlardan kaynaklanıyor.

Beklentileriniz gerçekleşmemiştir. Bu nedenle güvenlik hissiniz zedelenmiştir. Birdenbire, konumunuz açısından bir belirsizlikle karşı karşıya kalırsınız.

Size gücünüzün sınırlı olduğu hatırlatılır. Bu güçsüzlük hissini yaşamak bazen endişeye neden olur. Bu duygu arkasından işsizlik korkusunu getirecektir.

Değişimi başarmadaki yeterliliğiniz konusunda tereddüde düşersiniz ve buna bağlı olarak değişimin iyi bir fikir olmadığını düşünebilmeniz mümkün olabilir. Bu düşüncenin peşi sıra öz güveninizin yaralandığını görebilir ve de bir zaman sonra çalıştığınız kuruma duyduğunuz güven’in de zedelendiğini fark edersiniz. Yöneticiler içinde aynı duyguları hissetmek kaçınılmaz olacaktır. Zihinde biriken yaşananlar kuruma ve yöneticilerine karşı hissettiğiniz bu duyguyu zedelenme boyutundan daha yukarılara tırmandıracak ve içinizde bu iki unsura karşı sert ve katı bir güvensizlik hissine dönüşecektir ki en tehlikelisi de budur.

Değişimler size, tıpkı bisiklete binmesini yeni öğrenen bir çocuğun duygularını yaşatabilir. Bu da, kendinizi acemi görmenize veya böyle hissetmenize yol açacaktır. Her an düşme tehlikesini düşünmek sizi iyice yıpratacaktır.

Hatırlıyorum da;  TÜRK HAVA YOLLARI’ nda özelleştirme rüzgârları esiyordu bir zamanlar. Personel tepkiliydi. Değişime fikren yanaşamıyorlardı. Çalışma arkadaşlarım geleceklerinden emin değillerdi. Hatta korkuyorlardı.  Bu konuya hayli zaman ayırmıştım o dönemde. Çalışma arkadaşlarıma sık sık bu konuda sesleniyor ve zaman zaman gece nöbetlerinde kendileri ile bu konularda münazara yapıyordum. Üzerinde en çok durulan husus hep aynıydı. İnsanın ileride neyin nasıl şekilleneceğini kestirememesi ve önünü görememesinden öte değil. Türkçesi güven noksanlığı vb.

Evet; bazı insanlar değişime hemen direnç gösterir ve menfi tepki verirler. Nedenlerinin arasında mutlak yukarıda sayılanlardan bir veya bir kaçı mevcuttur. Samimiyetle izlememiz halinde ana sorunun değişimin uygulama planı veya konusundan ziyade bizzat kendi ruhsal durumumuzla bağlantılı olduğunu görürüz. Bu da, bahis konusu menfi duygudan kurtulabilmek için önce kendimizi yenmemizin gerektiğinin bariz bir göstergedir.

Kolay değil, yaş geçti ama bende kendimi yenmeyi ancak öğrenebildim.  Artık Çetin Özbey ’ denilen adamla girdiğim tüm savaşları ben kazanıyorum.

BİR HAYALİM VAR: MARTIN LUTHER KING

Yorumlar

direnç ? ~ 10 yıl önce
Çetin bey, çok güzel yazmışsınız ; insanlar onlara kendilerini nasıl hissettirdğinizi asla unutmazlar . Doğru unutmazlar, unutmayacağız da...İnsanı yaşat ki devlet yaşasın demiş Şeyh Edebali, biz de diyoruz ki çalışanı yaşat ki şirketler yaşasın zira özveriyle,azimle,istekle çalışanlar olmasa hiçbir şirket büyüyemez,ileri gidemez ancak tıpkı şimdi yaptıkları gibi tehditle,atmakla,sürmekle,torpille insanların hevesini kırarak,umutlarını yıkarak sırf geçim derdi nedeniyle çalışmak zorunda kalanların çalışmasıyla,emeğiyle yani suni ve geçici başarılarla günü kurtarırlar...Bu ülkede çalışanların işverenlerce nasıl hissettirildikleri de malum.Direnç diyorsunuz da çalışanların umudunu,ümidini,şevkini yok ederseniz,hakkını yerseniz o çalışanlar şirketleri için olan güzel bir duruma bile olumsuz bakabilirler ki bu zihniyet doğru veya yanlış tartışılır ama insanlar tepki veriyorsa bir kere de onları böyle tepkisel yapan nedenleri ve kişileri de düşünmek gerekli değil midir? Aklı başında kimse hak etmediği bir şeyi istemez ama bir şirkete yıllarca emek vermiş, yeri gelmiş ufak bebeğini görememiş,hastasını ziyaret edememiş,cenazesine gidememiş vs bir çalışanın göz göre göre hakkı yeniyorsa,tehdit ediliyorsa,eziliyorsa,beklediği terfiyi kendisi değil de tepeden inme gelen bir yandaş,hemşehri veya kısaca torpilli almışsa vs o çalışandan nasıl olumlu yorum yapmasını bekleyebiliriz ki ? Bu sistemi besleyenler,düzenleyenler,yönetenlerdir bunun suçlusu. Şartlar eşit olsun ona rağmen olumsuz yorum yapılıyorsa o zaman o yorumu yapan veya olumsuz düşünen çalışana biz de tepki gösterelim. Ama gerçekler farklı. Şirketler de farklı şimdiki sözüm ona yöneticilerde sizler de...Saygılarla...

Yanıtla

Kalan karakter 1000
CVP DİRENÇ ~ 10 yıl önce
TEŞEKKÜR EDİYORUM.BEĞENİNİZ İÇİN. SÖYLEDİKLERİNİZ MAALESEF DOĞRU. ANCAK İNSANLARA KENDİLERİNİ BU DENLİ KÖTÜ HİSSETTİRENLER BİR GÜN KENDİLERİNİN DE BENZERİ DAVRANIŞLARLA KARŞILAŞACAĞINI DÜŞÜNMELİDİRLER. GÖNÜL BUNU İSTEMİYOR AMA İNSAN YAPISI BÖYLE. "Şirketler de farklı şimdiki sözüm ona yöneticilerde sizler de.." SÖZÜNÜZ ÜZERİNE BİR ŞEYİ İFADE ETMEK İSTERİM Kİ, BEN BİR SENEDİR EMEKLİYİM. ÇALIŞIRKEN MUTLAK BİZİMDE HATALARIMIZ OLMUŞTUR. ANCAK ÖNEMLİ OLAN BİLE BİLE İNSANLARI YIPRATMAK VE SİNDİRMEK İÇİN HATA YAPMAMIŞ OLMAK. YAZILARIMI TAKİP ETMENİZDEN ÖTÜRÜ SİZE TEKRAR TEŞEKKÜR EDİYORUM. SAĞLIKLA KALIN.
direnç ~ 10 yıl önce
Çetin bey , o sözden kastım artık sizin gibi personelleriyle ilgili,alakalı babacan yöneticilerin olmamasıydı. Yanlış anlamamışsınızdır umarım.Saygılar
eski cii ~ 10 yıl önce
evet çok güzel yazmış AHL de TGS denen bi şirket var .bunların yöneticileri idarecileri sanki dersin uzaylı hepsi.ben im analamadığım bu AHL de bu TGS şirketine bukadar kıyak niye.
CVP ESKİ ... ~ 10 yıl önce
ŞU ANDA TGS SİSTEMİN EN BÜYÜK ŞİRKETLERİNDEN BİRİ. BU YETMEZMİŞ GİBİ BİR DE EN BÜYÜK HAVAYOLU OLAN THY BU ŞİRKETİN %50 ORTAĞI.VE DE THY AHL'NİN İŞLETMECİSİNİN EN BÜYÜK MÜŞTERİSİ. EĞER KIYAK SÖZÜNÜZ TİCARİ ANLAMDA İSE BU SAYDIKLARIM ZANNEDERİM YETERLİDİR.VE DE NORMALDİR. TGS'NİN BU AYRICALIĞI İYİ KULLANIP KULLANMADIĞI İSE AYRI BİR KONU. ÇOK DAHA İYİ OLABİLECEKKEN KENDİLERİNİ BU GÜNKÜ SEVİYEYE ( - ) KİLİTLEDİLER. BUDA YÖNETİCİLERİN BİR BAŞARISI. TAKİBİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDİYORUM.
CVP 2 DİRENÇ ~ 10 yıl önce
KİŞİSEL OLARAK YANLIŞ ANLAMA YOK DEĞERLİ KARDEŞİM. İKİ, ÜÇ GÜN ÖNCE BİR MAİL ALDIM " EĞER SEKTÖRDE ÇALIŞMIŞ OLSAYDINIZ.........."DİYE BAŞLIYOR. TANIMAYNLAR YALNIŞ DÜŞÜNMESİN DİYE O NOTU KOYMAYA GEREK GÖRDÜM. TAKİBİNİZ İÇİN TEKRAR TEŞEKKÜR EDİYORUM.
eğitmen ~ 10 yıl önce
cetin bey, bu yazınıza ait duyuruyu gönderdiğiniz adreslerden biri benim adresim.Yazınız çok hoş. tabii ki eğitici aynı zamanda. Ancak mailinizdeki eklerin hepsi tek kelime ile harika. Yazılarınızla bize halen bir şeyleri öğretmeyi hedeflemeniz çok güzel. bBelkide bunu yapan tek kimsesiniz.size teşekkür ediyoruz. Gerek Face' de ve gerekse maillerinizle bizlere ulaştırdığınız bilgiler için. Sevgilerimizle.

Yanıtla

Kalan karakter 1000
CVP EĞİTMEN ~ 10 yıl önce
EĞİTMENLİK BENİ AŞAR. BEN YALNIZ OKUDUKLARIMI SİZLERLE PAYLAŞMAKTAN ÖTE BİR ŞEY YAPMIYORUM. ŞAYET FAYDALI OLUYORSA MUTLU OLURUM. ASLINDA HER YAZIDA DAĞARCIĞA ATACAK BİR ŞEYLER BULABİLMEK MÜMKÜN.EMİNİM Kİ O GÖZLE OKURSANIZ HEPSİNDEN BİR NEBZE FAYDA SAĞLAYABİLİRSİNİZ. MAİLLERİ HERKESE GÖNDEREMİYORUM. YAZI DUYURULARINI İSE GENEL LİSTEYE SUNUYORUM. BEN GEREK MAİLLERİ VE GEREKSE YAZILARIMI TAKİP ETMENİZDEN ÖTÜRÜ TEŞEKKÜR EDİYORUM.

Yorum Gönder

Kalan karakter 1000