12 Eylül 2022, Pazartesi
Servet BAŞOL
Servet BAŞOL [email protected]

IHA Yetkinliği



İlk pilotsuz araçlar, Birinci Dünya Savaşı sırasında İngiltere ve ABD'de geliştirildi.

İngiltere'nin küçük bir radyo kontrollü uçak olan Aerial Target, ilk olarak Mart 1917'de test edildi.

1917 Eylül'ünde, "uçan bomba" olarak da bilinen Hewitt-Sperry Otomatik Uçağı, insansız bir uçak konseptini sergileyerek ilk uçuşunu gerçekleştirdi. Bugünün seyir füzelerinin erken bir versiyonu olan "hava torpidoları" olarak kullanılmak üzere tasarlandılar. Kontrol, Sperry Gyroscope Company'den Elmer Sperry tarafından geliştirilen jiroskoplar kullanılarak sağlandı.

Daha sonra, Kasım 1917'de, ABD Ordusu temsilcileri için Otomatik Uçak uçuruldu. Bu, ordunun bir "hava torpido" yapma projesini devreye sokmasına yol açtı ve 1918'de bu konseptin ilk uçuşu Kettering Bug ile sonuçlandı.

1935'te İngilizler, eğitim amaçlı hedef olarak kullanılmak üzere bir dizi radyo kontrollü uçak üretti.

Bu modellerden biri olan DH.82B Queen Bee'den esinlenerek 'drone' teriminin bu dönemde kullanılmaya başlandığı düşünülmektedir.

Radyo kontrollü dronlar da Amerika Birleşik Devletleri'nde üretildi ve hedef uygulama ve eğitim için kullanıldı. 6 Ağustos 1946'da B-17 Flying Fortress gövdesine yerleştirilmiş uzaktan kumandalı bir drone prototipi olarak, Hawaii'deki Hilo Donanma Hava Üssü'nden Amerika Birleşik Devletleri Ordusu Hava Kuvvetleri (USAAF) personeli tarafından yakınındaki başka bir uçaktan, uzaktan kontrol edilerek Muroc Ordu Havaalanı'ndan California'ya uçmak için havalandı. Yaklaşık 15 saat süren ve uzaktan kumandalı uçaklar için yeni bir dayanıklılık rekoru kıran bu 2.600 millik yolculuk, bu prototiplerden ikisini kapsıyordu.

1961 yılında Kraliyet Donanması'nın Malta merkezli güdümlü silah deneme gemisi HMS Girdle Ness'ten Seaslug güdümlü füze denemelerinde pilotsuz drone uçağı olarak kullanılacak olan ilk Canberra U Mk 10 jet uçağı uçurulmuştu. Mayıs 1962'de İngiltere, Kraliyet Topçusu tarafından kullanılan SDI gözetleme drone sistemini, Wiltshire'daki Larkhill'de kontrolünü yaptı. Bu, 1960'larda Kraliyet Topçusu tarafından satın alınan yeni bir drone ailesinin ilkiydi. Amacı gözlemi savaş alanına yaymak ve yeni uzun menzilli silahlar için hedefleri belirlemekti.

1964'de Kuzey Vietnam ile savaşta, USAF, UAV birimlerinin mevcut herhangi bir C-130 veya C-133 ile Güneydoğu Asya için derhal konuşlandırılması emrini vermişti. İlk dronlar C-130'lara bindirilmiş Ryan 147B'ler (AQM-34'ler) olacaktı, görevlerini tamamladıktan sonra paraşütle atılacaklardı. Tayvan yakınlarında toplanması için helikopter birliği kuruldu.

1991 Körfez Savaşı'nda İngiliz kuvvetleri, keşif ve topçu tespit için tasarlanmış pilotsuz bir insansız hava aracını kullanmıştı.

Türkiye’de ise 1990’ların başında hem ABD’den GNAT 750 İHA alımı hem de TUSAŞ bünyesinde geliştirme çalışmaları başladı. İlk yerli İHA çalışması 1992 yılında Savunma Sanayii Müsteşarlığı ile TUSAŞ arasında gerçekleşen İHA-X1 adlı sözleşme ile başladı. 1990 yılında TUSAŞ tarafından çalışması başlanılan İHA-X1 Şahit sistemi, ilk üretilen yerli İHA idi. 1992 yılında iki adet üretilmiş, ancak seri üretimi gerçekleşmemişti.

1996 yılına gelindiğinde TUSAŞ, Turna ve Keklik isimli hedef insansız hava araçlarını geliştirdi.

2003 yılında Turna ve Keklik’i Pelikan ve Martı takip etti. Geliştirilen bu ürünler oldukça küçük boyutlulardı.

24 Aralık 2004'te Savunma Sanayii Başkanlığı ile Türk Havacılık ve Uzay Sanayii arasında, Anka’nın geliştirme sözleşmesi imzalandı.

2004 yılında BAYRAKTAR-MİNİ İHA’yı geliştirdi ve ilk uçuşunu gerçekleştirdi.

2005'te ABD'nin Predetor'u daha iyi olsa da İsrail'in Aselsan tarafından geliştirilen Aselflir 300T'yi (Elektro-optik keşif, gözetleme ve hedefleme sistemi) sisteme entegre etmeyi kabul etmesi, Türkiye'nin İsrail ile el sıkışmasında en önemli etmen olmuştu.

2006 Aralık’ta KALE-BAYKAR ile Savunma Sanayii Müsteşarlığı arasında sözleşme imzalandı. Sözleşmeden çok kısa bir süre sonra 2007 yılında BAYRAKTAR Mini İHA teslimatları Silahlı Kuvvetler envanterine girmeye başladı. Böylece Türk Ordusu envanterine e giren ilk ulusal hava aracı KALE-BAYKAR oldu.

2009 Mayıs'ında Malazgirt İHA sistemi, dünyada ilk kez TSK tarafından kullanılan mini robotik helikopter sistemi olarak Kara Kuvvetleri Komutanlığına teslim edildi.

2010 Temmuz’unda ANKA-A hangardan çıktı ve 30 Aralık 2010 tarihinde ilk uçuşunu başarıyla gerçekleştirdi.

2013'te Vestel, 'Karayel' İHA projesini başlattı.

2013-14 sürecinde ise Türkiye’de üniversiteler arasında en büyük insansız hava aracını yapan Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) UZAYTEM, Türkiye’deki üniversiteler arasında en büyük ve en yüksek kalkış değerine sahip insansız hava aracını (İHA) üreterek büyük bir başarıya imza atmıştı. Yaptıkları insansız hava aracı motor testi için geliştirilmişti [TUSAŞ Motor Sanayii A.Ş. (TEI)]. Büyük oranda karbon kompozit malzemeden okulun kendi hangarında yapılan IHA’nın Teknik özellikleri ise, 180 kilo ağırlık, Turbo prop bir motoru var, 30 kilo kadar da elektronik ekipman taşıyabiliyor ve 8 saat havada kalma özelliğine sahipti.

2014'te 'Karayel', gökyüzüyle buluşma başarısını gösterdi.

2014 Nisan'ında Kale-Bayraktar Taktik Blok 2 (TB2) olarak adlandırılan sistem, ilk uçuşunu gerçekleştirdi.

2015 yılında da TB2, ilk defa silahlandırıldı.

30 Ocak 2015'te ANKA-B'nin ilk uçuşu gerçekleşti.

2016'da Karayel'in silahlı ilk uçuşu gerçekleşti.

2017 Mart'ında ANKA-B, Jandarma Genel Komutanlığı envanterine girdi.

2017 Temmuz’unda ANKA-S, Türksat 4B üzerinden kontrol edilerek ülkemizde uydudan kontrol yeteneği kazanmış ilk insansız hava aracı olma unvanını kazandı.

1 Şubat 2018'de Anka-S projesinin ilk teslimatı yapıldı.

2019'un son ayında Akıncı TİHA, başarılı bir uçuş gerçekleştirdi.

20 Mart 2019’da TUSAŞ’ın ürettiği AKSUNGUR ilk uçuşunu, 6 Aralık 2019’da ise BAYKAR üretimi AKINCI, ilk uçuşunu gerçekleştirdi.

2020’de BAYKAR, TCG ANADOLU LHD’ye iniş kalkış yapabilecek TB3 SİHA’yı duyurdu.

Şu an en az 60 ülke, 267 çeşit İHA'yı çalıştırır hale getirmiş durumda.

2019 yılında yayımlanan raporda, İHA ihracatında % 1430 artış yaşanan Çin'in bu alanda dünya birincisi olduğu açıklanmıştı.

Türkiye'nin İHA üretiminde en zayıf noktası ise, üretimde ithalata bağımlı olması.

Baykar Savunma ise Ukrayna'ya yaptığı ihracat çerçevesinde ortak motor üretimine gitti.

Kamera ve hedef tespit teknolojisi üzerinde ise ASELSAN çalışıyor.

Çok önceleri uçak yapıp yurt dışına satmış bir nesiliz. Geçmişten ders almayı bir türlü öğrenemedik. 1450’lerde top döktürdük Macar ustalara ama mühendislik okulunu kurmadık. Bilime vermediğimiz değer sonucu şimdilerde eğitim seviyesini düşürerek modern bilim ve inovasyon gibi atılımları sanayi haline getirmeyi gerçekleştiremezsiniz. Plansız ilerleme olmaz. İlk okulundan meslek liselerine kadar çekirdekten hedefe yönelik insan yetiştirip sonra da bilim yuvaları olan uluslararası üniversitelerimize bu mezunları yetenekli ve yarışmacı nesiller olarak yetiştirmeyi başaramadık. Özetle, taş taş üstüne koymadık.

İHA ve SİHA detayları için Fırıldaklı ve IHA yazımı okuyabilirsiniz. UAV-İHA yazımda ise bunların kullanım sahaları ve gerekli ekipmanlar hakkında bilgiler mevcut. Bugün bu araçların doğuşu ve geçmişini kısaca incelemiş olduk. Eğer bu tür araçların geleceğini merak ediyorsanız, Nano-İHA okunmak için sizleri beklemekte.

Gazeteci sorar, BMW almak için ne kadar çalışmanız gerekir?

Doktor: Bir BMW almak için 6-8 ay çalışmam gerekiyor.

Mühendis: 1-2 sene çalışmam şart.

Muhasebeci : 2-3 sene çalışmam lazım en az.

Amazon'un sahibi ve dünyanın en zengin adamı Jeff Bezos ise;

Benim düşünceme göre BMW almak için en az 5 sene çalışmam şart.

Gazeteci sorar: “Neden bu kadar uzun bir süre Bay Bezos?”

Jeff Bezos cevap verir: “Kolay değil, BMW büyük bir şirket.”

Unutmayın, bakış açısı her zaman fark yaratır.!

www.servetbasol.com

 

IHA Yetkinliği

Yorumlar

Bu haber için henüz yorum gönderilmedi.

Yorum Gönder

Kalan karakter 1000