23 Ağustos 2021, Pazartesi
Erdal GÜLMEZ
Erdal GÜLMEZ [email protected]

UÇAK İNİŞ TAKIMLARINDA UÇANLAR HAYATTA KALABİLİR Mİ ?

Merhaba,  nadiren de  olsa  uçak iniş takımlarında saklanarak uçmaya çalışan kişiler olduğunu basından okumuş veya görmüşsünüzdür. Bu haberlerden hiçbiri geçen hafta Afganistan’da şahit olduğumuz  olay kadar üzücü ve etkili olmamıştı. Afganistan’da kargo uçağının pistten yükseldiği tırmanış sırasında  uçağın iniş takımları veya dış gövdeye tutunmuş iki kardeşin uçaktan düşerek öldüğünü  tüm dünya  nefesini tutarak  ve büyük üzüntü ile izledi.

Özel donanım ile  veya gösteri uçuşları için yapılanları hariç tutarsak bir uçağın kabin basıncı olmayan iniş takımı veya başka tutunma alanlarında uçanların hayatta kalması  mümkün değildir. Hatta güçlendirerek tekrar yazayım kesinlikle mümkün değildir. Bunun temel sebebi de atmosfer şartlarıdır. Uçak yerde iken saklanabilecek alan olarak görülen yerlerin uçak havalanıp iniş takımlarını toplayınca tamamen dolduğunu görebilirsiniz. Yani uçağın iniş takımları veya benzer yerlerde yetişkin bir insanın sığabileceği fiziki boşluk yoktur. Ayrıca uçağın uçuşu nedeniyle uçak hızına eşit ve uçuş yönüne ters yönde saatte 900 km civarında  karşıdan gelecek rüzgar kuvveti nedeniyle uçağa tutunmaya devam etmek mümkün olmayacaktır.

Yazının başlığında ki sorunun  cevabı net ve bu kadar  kısa. İsteyen  okurlar için biraz  daha detaylı bakalım. Bir insanın yaşaması için en öncelikli ihtiyacı solunumdur. Solunum için de basıncı , sıcaklığı ve oksijen oranı yeterli hava gereklidir. Günlük hayatımızda özel bir efor sarfetmeden ideal atmosfer basıncı sayesinde rahatlıkla nefes alabiliyoruz. Şu anda mevcut olandan daha yüksek atmosfer basıncı olsaydı  vücudumuza zarar verirdi  daha düşük atmosfer basıncı olsaydı o zaman da  nefes alamazdık. Yaşamak için deniz seviyesinden başlayarak 2000 metreye kadar olan yükseklik uygun olup 4500 metreye kadar  yüksek rakımlarda da yaşamak mümkün olsa da istisnai olduğunu bilmemiz gerekiyor. 4500 metre üstünde ki irtifalarda ise günlük hayat şartları ile  uzun süre yaşanması mümkün değil. (Bolivya La Paz Havalimanı 4.061 m)

Solunumu anlamak için  atmosfer yapısına bakmak gerekiyor. Dünyamızı çevreleyen ve atmosfer olarak adlandırdığımız hava kütlesi yaklaşık 100 km kalınlığında olup  7 katmandan oluşuyor. İçeriğinde neler var ?  % 78: azot (nitrojen) , % 21:  oksijen ,  % 1: Karbondioksit, Radon, Metan , Su buharı, toz , vb. çok sayıda farklı bileşen bulunuyor. Bu hava kütlesi bir ağırlığa ve dolayısıyla bir basınca sahiptir. Atmosferimizi farklı yoğunlukta  üst üste konulmuş 7 tuğla olarak düşünürsek en çok yükü en altta bulunan tuğla taşıyacaktır yani en yüksek basınç  en  alttaki tuğla da yani deniz seviyesinde  olacaktır. Hava basıncı deniz seviyesinden  atmosferde yukarılara doğru çıktıkça düşer dolayısıyla basınç düşmesine bağlı olarak  sıcaklık ve yoğunluk ta düşecektir.               

En yüksek basınç en alt noktada olacağı için deniz seviyesi hava basıncının en yüksek olduğu yerlerdir ve 14.7 psi basınç vardır. (1 inç = 2.54 cm yani inç kare = 6,45 cm kare /  inç kareye yapılan basınç 14.7 pound / 1 pound 453 gram olduğu için = 6,65 kg )  (Maden tünelleri gibi deniz seviyesinden daha aşağı noktalarda basınç  ve sıcaklık deniz seviyesinden  daha yüksektir )

Uçaklar bir çeşit hava HAVA AKVARYUMUDUR :

Yolcu uçaklarının uçuş irtifası olan ortalama 35000 feet (11482 metre  )  insanların yaşaması için uygun değildir. Bu yükseklikte havanın basıncı, sıcaklığı ve oksijen miktarı insanların yaşaması için olması gerekten çok uzaktır. Sıcaklık  -50 °C  civarındadır.  Soğuk havadan etkilenmemek için özel kıyafetler giyilerek soğuk havanın öldürücü etkisinden kurtulunsa bile  düşük hava basıncı nedeniyle nefes almak mümkün olmayacaktır. Deniz seviyesinden 4500 metre kadar yüksekliğe kadar atmosfer basıncı nefes almamız için gerekli olan sürücü basıncı sağlar ve bizler pek farkında olmadan rahat rahat nefes alırız daha yüksek irtifalarda ise örneğin Everest dağında  nefes alabilmek için özel teçhizat gerekir. İrtifa yükseldikçe hem sürücü basınç düşer hemde oksijen miktarı azalır haliyle soğuktan koruyan kıyafetler giyseniz bile normal uçuş irtifasında hava  basıncı nefes almaya yetmez ayrıca içindeki oksijen miktarı hayatta kalacak seviyede değildir. Yani uçağın dışında , kabin basıncı olmayan alanlarda  hayatta kalmak mümkün değildir.   

Afganistan’da şahit olduğumuz uçak iniş takımında veya dış gövdeye tutanarak uçmaya çalışanların ölümü,  hava sıcaklığının / basıncının  düşüklüğü veya oksijen  azlığı nedeniyle bile olmadı. Uçağın kalkışı sırasında tutunmaya çalışılan yüzeyde veya yerde durabilmek için hava akışının  oluşturduğu etkiye karşı koymak için insanüstü bir kas gücü gerekir bu olayda daha hava şartları nedeniyle ölüm gerçekleşmeden insanlar  uçağa tutunma güçleri bitince  maalesef düşerek öldüler.

Uçağın kabin içi ile dışını bu kadar farklı yapan nedir?

Balıkların yaşayabilmesi için su akvaryumu ne ise yüksek irtifada insanların yaşayabilmesi için  uçak kabini de odur.  Uçak içinde yaşayabilmemiz  için dış ortamdan bağımsız  bir çeşit hava akvaryumu diyebileceğimiz suni şartlar oluşturulmaktadır. Benzer bir durum denizaltılar için de geçerlidir. Denizaltında da  insanları derinliklerde deniz suyunun yüksek basıncından koruyan ve rahatlıkla nefes alıp yaşamalarını sağlayan suni bir ortam oluşturulmuştur.

Hiçkimsenin uçaktan düşmeyi göze almasının gerekmediği , herkesin kendi yurdunda  mutlu huzurlu olduğu zamanlar diliyorum.

Saygılarımla

Erdal GÜLMEZ

UÇAK İNİŞ TAKIMLARINDA UÇANLAR HAYATTA KALABİLİR Mİ ?

Yorumlar

Extra ~ 3 yıl önce
Yaşar yaşamaz orasına karışmam ama iniş takımı bölgesinde boşluklar var

Yanıtla

Kalan karakter 1000
Pilotsuz Uçak ~ 3 yıl önce
Erdal Bey merhaba, havacılığın teknik boyutuyla ilgili yazılarınızı beğeni ile okuyorum. Ben havacilk sektörü dışında biriyim, yolcu olarak sık sık uçağa biniyorum, günümüzde insansız hava araçları çok gelişti, pilotsuz büyük uçak konusunda da çalışmalar yapıldığını görüyorum , acaba pilotsuz yolcu uçağı hayata geçebilir mi, geçerse insanlar böyle bir uçağa biner mi?Yoksa bu çalışma sadece kargo uçaklarıyla mı sınırlı kalır?Bu konuda da bir yazı yazarsanız sevinirim.Teşekkürler ..

Yanıtla

Kalan karakter 1000
Amatör 777 kaptanı ~ 3 yıl önce
Daocheng Yading Airport (IATA code DCY) Yükseklik 4411 metre. Çin'de bulunuyor.

Yanıtla

Kalan karakter 1000
ZİVER ~ 3 yıl önce
Ne alaka ?
Maner ~ 3 yıl önce
4411 mt=13300 ft yapar.b777 ucaklarinda 13500 ft de O2 yetersiz oldugu icin maskeler dokuluyor. O kadar yuksek irtifadaki meydanda nefes almak zor olmuyor mu? Cidden ilginc
Harika ~ 3 yıl önce
Çok güzel, aydınlatıcı bir yazı.Teşekkürler Erdal Bey.

Yanıtla

Kalan karakter 1000
Human ~ 3 yıl önce
Ne yapsın adamlar kurşunlara hedef olmak yerine özgürlüğe kucak açtılar ama bu kimisi için cehaletten kısa sürdü kimisi için mutluluk. Bunun suçlusu Biden mi yoksa Taliban mi yoksa tüm insanlık mi sorusunu herkes kendine sormalı!

Yanıtla

Kalan karakter 1000
Kurşun ~ 3 yıl önce
İntihar etmek için en mantıklı seçenek bu mu sence? Ne yapsın adamlar demişsin bir de:D

Yorum Gönder

Kalan karakter 1000