ABD YOLCULARINA YENİ UYGULAMA!

Havalimanlarında ‘pasaport ve gümrük kontrolüne’ dayalı projede ısrarcı olan ABD’nin, bu konudaki gerekçesi ise IŞİD terör örgütü ile ilgili eylem şüphesi. ABD bu yüzden, eylem planlayan terör örgütü üyelerini, daha uçağa binmeden kendi güvenlik birimleriyle yakalamak istiyor. Türkiye’nin pek de sıcak bakmadığı projeyle ilgili ilk somut adım ise geçen ay atıldı. İstanbul Atatürk Havalimanı’nda bir araya gelen iki ülke yetkilileri, uygulamayla ortaya çıkabilecek aksaklıklar üzerinde görüştü ve taleplerini iletti.

Uygulamayla ilgili toplantı düzenlenmesi talebi ABD’den geldi. ABD Büyükelçiliği’nden, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’ne gönderilen e-posta mesajında, 1-20 Kasım’da ABD Gümrük ve Sınır Koruma İdaresi (CBP) ve Ulaşım Güvenliği İdaresi’nden (TSA) yetkililerinin katılımı ile pasaport, gümrük ve tarımla ilgili işlemlerin, çıkış noktasında yapılması istenen Ön Kontrol Projesi’nin tanıtımının gerçekleştirileceği toplantı düzenlenmesi istendi. Daha sonra ise İstanbul Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali’nde, Türk ve ABD’li yetkililerin hazır bulunduğu görüşme yapıldı. Toplantıyla ilgili tüm gelişmeler de, Dışişleri Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, İstanbul Atatürk Havalimanı Mülki İdare Amirliği, MİT Müsteşarlığı, Koruma ve Hudut Kapıları Daire Başkanlığı, Göç İdaresi Genel Müdürlüğü, TAV ve THY’ye bildirildi.

6 ülkede gerçekleştiriliyor

IŞİD’in, ‘başta kargo terminalleri olmak üzere havalimanı ve uçaklara yönelik yeni eylem hazırlığında bulunduğu’ yönündeki istihbarat, ABD’yi yeni tedbirler almaya yönlendirdi. Bu amaçla ülkesine direkt uçuş düzenlenen havalimanlarında ekstra tedbir uygulanmasını isteyen ABD, bunu bir adım daha ileri götürerek Ön Kontrol Projesi’ni yaygınlaştırmak istiyor. Proje ile yolcuların ABD’ye gelişinde uygulanacak ‘göç, gümrük ve tarım kontrolleri’, şu anda 6 ülkedeki 15 havalimanında gerçekleştiriliyor.

Proje uygulanmaya başlarsa, Atatürk Havalimanı’nda bir dizi değişikliğe gidilecek. Öncelikle Dış Hatlar Terminali Gidiş Katı’nda ABD uçuşları için özel bölge oluşturulacak. Burada ise yolcuların son kontrolleri ABD’li pasaport polisi ve gümrük yetkilileri tarafından gerçekleştirilecek. Böylece uçağa binmeden tespit edilecek sorunlu yolcuların uçuşları iptal edilecek. Yolcular, ABD’ye indiklerinde ise pasaport ve gümrük kontrollerinden geçmeden ülkeye giriş yapabilecek. Ancak Amerikalı polis ve gümrük elemanlarının Türk havalimanlarında böyle bir işlem yapacak olması Türk tarafını rahatsız etti. Her şeye rağmen Türkiye’yi iknada ısrarcı olan ABD’nin başlatmak istediği ön kontrol uygulamasının, 2015’te hayata geçeceği ifade ediliyor.

X-ray'ler kaldırılmayacak

Havalimanı terminal girişinde uzun kuyruklar oluşmasına neden olan güvenlik noktalarının kaldırılması amacıyla yürütülen çalışmalar, IŞİD'in saldırı düzenleyebileceği yönündeki istihbarat nedeniyle ertelendi. Milli Sivil Havacılık Genel Kurulu'na sunulan son rapora göre, terminal girişindeki x-ray'lerin kaldırılması sonrası herhangi bir güvenlik zafiyetinin yaşanmayacağı ifade edilmişti. Projeye göre, ilk etapta Ankara Esenboğa ve İzmir Adnan Menderes Havalimanı terminal girişindeki x-ray cihazların kaldırılması planlanıyordu.

(Mustafa GÜN/ZAMAN)