YENİ HAVALİMANININ KİRASI HEATHROW'UN 2 KATI

Londra Heathrow Havalimanı, yıllık 70 milyon yolcu sayısıyla Avrupa’nın en büyük, dünyanın da üçüncü büyük havalimanı. 25 yıllık kirası için ödenen para 12 milyar pound, yani yaklaşık 14 milyar 246 milyon Euro. Dünyada 20’nci sıradaki, yıllık 45 milyon yolcuya ulaşan Atatürk Havalimanı’nın yerine yapılacak 3. havalimanı için vergiler dahil 26 milyar 139 milyon Euro ödenecek. Yani Londra Heathrow’un kirasının neredeyse iki katı...

Bu paraya ek olarak ihaleyi kazanan grup 9 milyar Euro’ya 6 pistli, yıllık 150 milyon yolcu kapasiteli bir havalimanı yapacak.

1.5 MİLYAR EURO

Konsorsiyum, devlete yılda vergisiyle yaklaşık 1 milyar Euro ödeyecek. Buna 500 milyon Euro işletme bedeli eklendiğinde yılda 1.5 milyar Euro kazanılması gerekiyor. Uluslararası finans uzmanları, bu rakamın ancak kriz olmadığı, istikrarın sağlandığı dönemlerde kazanılabileceğine dikkat çekiyor. Her zaman işler beklendiği gibi mi gidecek? Hiç havayolları kriz nedeniyle küçülmeyecek mi?

ÇAYI KAÇA İÇECEĞİZ?

Bu kadar yüksek rakamlar bizden çıkacak. Atatürk Havalimanı ihalesinde yolcu başına 15 dolar ayakbastı parası alınıyordu. Limak Sabiha Gökçen’de, İçtaş IC Grubu da Antalya’da kirayı adeta katladı. Ayakbastı parası dolardan Euro’ya döndü. Şimdi de rekor kira ödenecek. Ayakbastı parası ne olacak? Bunlar doğrudan bilet fiyatlarına yansıyacak. Bir fincan çay 7 TL’den kaça çıkacak? Otomobilinizi bir saatliğine park etmek 50 TL mi olacak?

ÖLÇÜMSÜZ PROJE

3. havalimanı için hâlâ ölçümler tam olarak yapılmış değil. Rüzgâr, kuş göç haritası, Karadeniz’in oluşturduğu erozyon konusunda planlamalar eksik. Bu kadar büyük bir projede ilk yapılması gereken bu ölçümler, inşaat sırasında mı gerçekleştirilecek?

2.5 MİLYON AĞAÇ NE OLACAK?

Bölgedeki 2 milyon 513 bin 341 ağacın 657 bin 950’si kesilecek. 1 milyon 855 bin 391 adedi de taşınacak. Ağaç sabah sökülüp öğlen yeni yerine dikilemiyor. Bir yıl önceden toprak alınıyor. Alışma sağlanıyor. Başka yere dikilecek ağaçlar kuruyacak mı?

REKABET KURULU NE DER

Ortaklardan Limak öne çıkıyor. Açık arttırmayı, basın açıklamalarını Limak’ın patronu Nihat Özdemir yapıyor. Limak aynı zamanda Sabiha Gökçen Havalimanı’nın da ortakları arasında. İstanbul’daki iki havalimanını da kontrol etmesine Rekabet Kurulu ne cevap verecek?

NE ZAMAN BİTECEK?

Başbakan Erdoğan yeni havalimanının 2017 sonunda biteceğini açıklamıştı. İhalenin ardından Nihat Özdemir en erken bir yıl içinde kazmayı vuracaklarını ve 2018 sonunda havalimanını açmayı hedeflediklerini söyledi.

Neden proje bir yıl kaydı?

İhalede yabancı ortaklı şirketler riske girmedi

İhale zarflar açılırken en düşük teklif 4 milyar Euro’ydu. TAV 9, Limak ve ortakları 12 milyar Euro önerdi. Ama IC İçtaş ile Fraport yani Frankfurt Havalimanı ortaklığı ise 20 milyar Euro ile ihaleyi açtı. Açık arttırma olmasaydı, 8 milyar Euro fazla ödeyip aynı zamanda Antalya’yı işleten İbrahim Çeçen ile Fraport ihaleyi alacaktı. TAV’dan daha iddialı olduklarını yüksek açış bedeli atarak gösterdiler. Havalimanı ihalesinde ‘ticari’ durumdan daha öncelikli ‘toprak hareketi’ (yol, köprü, hafriyat işi gibi...) olduğu görülüyor. TAV’ın hâkim ortağı olan Fransızlar, bu konuda uzman olmadıkları için CEO Sadi Şener’den daha fazla fiyat yükseltilmesini istemedi. IC İçtaş’ın hesapladığı teklif ise 22 milyar Euro+KDV idi; bunun üzerindeki bedeli riskli gördükleri dikkat çekti. Devletin ihaleyi kazanan Limak/Cengiz/Kolin/MaPA(MNG)/Kalyon konsorsiyumuna şartnamede ne gibi imtiyazlar sağlayacağına da bakmak gerekiyor.